Zaagwijzen vloerhout.
De zaagwijze heeft erg veel invloed op de mate waarin het houd werkt. Als je een stam eenvoudig in plakken zaagt, dan zal het hout sterk worden en kromtrekken. Zaag je het hout echter zo, dat de groeiringen haaks op zaagrichting staan, dan heeft het hout veel minder last van werken en kromtrekken.
Om dit te verklaren moeten we naar de groeiringen gaan kijken. In de onderstaande tekeningen zie je een stuk hout op de kopse kant.
Je kunt duidelijk de groeiringen zien. De buitenste groeiringen zijn het langste en de binnenste het kortst. Tijdens het drogen zal het hout gaan krimpen. De langste groeiring zal dus het meeste krimpen. In de tekening hieronder zie je wat er dan gebeurt.
Conclusie: het kromtrekken, hangt af van het verschil in de lengte van de groeiringen.
In de meubel- timmerindustrie is kromgetrokken hout nutteloos. We moeten dus stukken hout hebben, waarbij de groeiringen even lang zijn. Bij het zagen van de stam vraagt dit waarom speciale aandacht.
Hieronder worden een aantal manieren van zagen bekeken.
- Dosse;
- Kwartiers
- Halfkwartiers;
Dosse gezaagd hout
Dosse gezaagd hout ontstaat als je de boom in plakken zaagt. Het is de meest eenvoudige manier van zagen.
Een voordeel van een dosse gezaagde stam is dat het hout een grote breedte kan hebben. Belangrijk nadeel is dat de delen sterk kromtrekken en krimpen.
Dosse gezaagd wordt ook wel “op de vlam” gezaagd genoemd, omdat we bij deze delen op het platte vlak meestal een mooie vlamtekening zien. Na het dosse zagen kunnen de delen nog verder worden gezaagd. Zo ontstaat de verschillende houtmaten. Dosse gezaagd hout wordt ook ongekantrecht verkocht. Dit betekent dat er aan de randen van de delen nog schors zit. Zulke randen worden “wankanten” genoemd.
Als het schorsgedeelte aan de plank erg groot is, bijvoorbeeld het buitenste deel van de stam. Dan spreken we van de “schaal” het daarna volgende deel noemen we een “schaaldeel”.
Tijdens het drogen wordt dosse gezaagd hout in de zaagvolgorde gestapeld. Vaak wordt het daarna in zijn geheel verkocht. Dit noemen we als “blok”.
Houtsoorten als eiken, beuken en teak worden vaak als plaathout verhandeld. Bij het woord “plaathout” moet je niet denken aan plaatmateriaal, maar aan grote dosse gezaagde delen. Plaathout is niet het eindproduct van hout. Meestal wordt zo’n deel nog opgezaagd. Bij dit opzagen wordt nauwkeurig op het verloop van de groeiringen gelet.
Kwartiers gezaagd hout
Kwartiers gezaagd hout ontstaat wanneer men probeert zoveel mogelijk haaks op de groeiringen te zagen. Het is de meest ingewikkelde manier van zagen. Een groot voordeel van deze zaagwijze is dat de delen weinig krom trekken (werken). Een belangrijk nadeel is dat kwartiers zagen veel tijd kost. Tijd is geld. Dus kwartiers gezaagde delen zijn duur.
Kwartiers gezaagd hout heeft geen vlamtekening, maar een streeptekening. De houtstralen in loofhout zijn zichtbaar als vlekjes en spiegels. De spiegels in eikenhout ken je vast wel.
Een andere mogelijkheid is een combinatie van dosse en kwartiers zagen. Bij het onderdeel over dosse zagen, heb je al iets gelezen over plaathout. Je hebt geleerd dat plaathout meestal verder wordt opgezaagd. Bij dit opzagen kun je zoveel mogelijk haaks op de groeiringen zagen. Je hebt dan een dosse gezaagd deel kwartiers opgezaagd. Dit zal minder kromtrekken.
Op deze manier gezaagd oregon-pine levert delen op voor de bekende oregon-riftvloeren. Men noemt kwartiers gezaagd hout daarom ook wel “rift”gezaagd hout.
Halfkwartiers gezaagd vloerhout
Een tussenoplossing tussen het dosse en het dure kwartiers gezaagd is halfkwartiers gezaagd. Dit wordt ook wel “vals” kwartiers gezaagd genoemd.
Er zijn verschillende manieren om de stam halfkwartiers te zagen. Meestal wordt de stam eerst door het hart gezaagd. De beide helften worden daarna in verschillende stukken verdeeld. De tekening van halfkwartiers gezaag hout lijkt erg veel op dosse gezaagd hout.
Kwartiers en halfkwartiers gezaagd hout is altijd gekantrecht. Gekantrecht hout wordt ook wel “meskant” gezaagd genoemd. Door de verschillende manieren van zagen ontstaat hout, waarin het hele hart, de helft van het hart of net geen hart zit.
De handelsbenaming hiervoor zijn respectievelijk:
- Besloten harten
- Hartgekloofd
- Hartsvrij (of buiten het hart)
Kun je kiezen bij het bestellen van een parket vloer welke zaagwijze u wilt ?
Als je kiest voor een massieve vloer kan je idd kiezen of je Dos of KvK wilt, uiteraard is een Kvk vloer een stuk duurder dan een Dosse vloer .
Bij half massief echter kun je dit niet kiezen al zit er altijd wel een procentage kwartier in het hout .
Door het feit de houtzagerijen meer rendement kunnen halen uit Dosse zagen is dit dan ook de meest gekozen manier .
